Παρασκευή 1 Απριλίου 2016

Οδυσσέας Ελύτης - Το Άξιον Εστί. ι΄ / Tης αγάπης αίματα με πορφύρωσαν


Της αγάπης αίματα *
με πορφύρωσαν
Και χαρές ανίδωτες *
με σκιάσανε
 Οξειδώθηκα μες στη *
νοτιά
*
των ανθρώπων
Μακρινή Μητέρα *
Ρόδο μου Αμάραντο

Στ' ανοιχτά του πέλαγου *
με καρτέρεσαν
Με μπομπάρδες τρικάταρτες *
 και μου ρίξανε
Αμαρτία μου να 'χα *
κι εγώ
*
μιαν αγάπη
Μακρινή Μητέρα *
Ρόδο μου Αμάραντο

Τον Ιούλιο κάποτε *
μισανοίξανε
Τα μεγάλα μάτια της *
μες στα σπλάχνα μου
Την παρθένα ζωή μια *
στιγμή
*
να φωτίσουν
Μακρινή Μητέρα *
Ρόδο μου Αμάραντο

Κι από τότε γύρισαν *
καταπάνω μου
Των αιώνων όργητες *
ξεφωνίζοντας
«Ο που σ' είδε, στο αίμα *
να ζει
*
και στην πέτρα»
Μακρινή Μητέρα *
Ρόδο μου Αμάραντο

Της πατρίδας μου πάλι *
ομοιώθηκα
Μες στις πέτρες άνθισα *
και μεγάλωσα
Των φονιάδων το αίμα *
με φως
*
ξεπληρώνω
Μακρινή Μητέρα *
Ρόδο μου Αμάραντο.
 
Το "Αξιον Εστί" είναι ένα από τα κορυφαία έργα που έχει να επιδείξει η παγκόσμια ποίηση.
Σύνθεση: 1961-1963, Παρίσι-Αθήνα
Λαϊκό ορατόριο σε τρία μέρη για λαϊκό τραγουδιστή, ψάλτη (βαρύτονο), αναγνώστη (ηθοποιό), λαϊκά όργανα, συμφωνική ορχήστρα και μικτή χορωδία

Μέρος Β’: Τα πάθη

Της αγάπης αίματα (χορικό)

Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
https://www.youtube.com/watch?v=T4vPoJsxLqQ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Το δέκατο άσμα των Παθών απευθύνεται σ’ ένα θήλυ “εσύ” (σύνθεση Παναγίας, Ελλάδας και Μάνας) με έφηβη διαφάνεια Κόρης. Ο ταυτισμός αυτός του δέκτη δικαιολογείται από τον ταυτισμό του πομπού, όπως σ’ όλα τα άσματα. 

Το περιεχόμενο όμως του άσματος έχει προσωπικότερη προέκταση. Είναι μια εξομολόγηση.

Αυτός είναι που έζησε την έξαψη της αγάπης, που έζησε τη χαρά της μυστικής πείρας και που κατελύθη ή ύλη του σ’ αυτό το σκοπό, δηλαδή ν’ αναλωθεί η ζωή του στην υπηρεσία του ανθρώπου. Τον πολέμησαν με ότι όπλα είχαν ισχυρά στη διάθεση τους (ο ναυτικός όρος μπομπάρδες τρικάταρτες , που μας μεταφέρει στην επανάσταση του 1821, προσδίδει το ιθαγενές στίγμα), γιατί είχε μια αγάπη, μια κατάφαση της χαράς της ζωής.

Ένα συγκεκριμένο καλοκαίρι ένιωσε βαθιά μέσα στην ψυχή του την πρόσκληση του έρωτος και μέσα του η μέχρι τότε άγνωρη ζωή φωτίστηκε από ένα καινούργιο φως. 

Κι από τότε όλες οι κατάρες, οι προαιώνιες, Ερινύες του φθόνου, άρχισαν τον κατατρεγμό του: όποιος ακολουθεί το μήνυμα της αγάπης είναι καταδικασμένος να ζει δίπλα στο αίμα και στη σκληρότητα της ζωής. Κι έτσι ο ποιητής, ταυτίστηκε με τη μοίρα του τόπου του. 
Έτσι κι αυτός μεγάλωσε μέσα στα βράχια του και τον προαιώνιο φόνο. Το αίμα, που έχυσε ο Κάιν, το πολεμά με το φως της αγάπης.
................
odyssey